หนึ่งในปัญหาของรถยนต์ไฟฟ้า(EV) คือความกังวลเรื่องการชาร์จไฟเพื่อเติมเชื้อเพลิงแก่รถยนต์ เนื่องด้วยเดิมทีการใช้รถยนต์ทั่วไปนั้นคุณสามารถเติมน้ำมันตามปั้มได้ทันทีเมื่อเขื้อเพลิงใกล้หมด หากแต่การใช้รถยนต์ไฟฟ้าอาจจะเป็นเรื่องจำเป็นที่ต้องมีการวางแผนอย่างรัดกุม และในทันทีที่ความนิยมของรถยนต์ไฟฟ้ามากขึ้นในปัจจุบัน การทำความเข้าใจกับ ตู้ชาร์จไฟรถยนต์(EV Wall Charger)ภายในบ้าน หรือ สถานีชาร์จไฟ(EV Station)สารธารณะ จึงเป็นเรื่องสำคัญ
ดังนั้น ในวันนี้ Ev2Gang จึงจะมาให้ข้อมูลเกี่ยวกับ EV Charger หรือ เครื่องชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าแก่ทุกคน ในหลักการทำงาน ประเภทของอุปกรณ์ ขั้นตอนใช้งานที่ครบถ้วนและเข้าใจง่ายมากที่สุดกันเลย!
EV Charger คือ ?
ทั้งรถยนต์ไฟฟ้าและรถยนต์ไฟฟ้าปลั๊กอินไฮบริด จำเป็นต้องใช้ EV Charger หรือ เครื่องชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าทำหน้าที่จ่ายไฟจากแหล่งพลังงานภายนอกให้แก่แบตเตอรี่ภายในตัวรถยนต์ โดยเครื่องชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าภายในสถานีชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า(EV Charger) สามารถแบ่งได้เป็น 3 ประเภท(Type)ตามระดับกำลังไฟ ดังนี้
ประเภทของ EV Charger
1. สถานีระดับ Type 1 (ชาร์จช้า)
การชาร์จด้วยเครื่องชาร์จสถานีระดับ 1 คือการเชื่อมต่อรถยนต์ไฟฟ้าเข้ากับปลั๊กไฟบ้านมาตรฐาน อย่างไรก็ตาม สถานีระดับ 1 นี้ค่อนข้างมีข้อจำกัด เนื่องจากเต้ารับติดผนังบ้านทั่วไปให้ที่พลังงานสูงสุดเพียง 220 ถึง 240 โวลต์ ดังนั้นการชาร์จระดับ 1 จึงเป็นวิธีชาร์จไฟได้ช้าที่สุดในการชาร์จพลังงานแก่รถยนต์ไฟฟ้าซึ่งใช้เวลาชาร์จแบตเตอรี่ 0% – 100% ประมาณ 19 ชั่วโมง เนื่องจากไม่มีการเชื่อมต่อช่วยเหลือระหว่างปลั๊กไฟและรถยนต์ไฟฟ้า
คำเตือน สถานีระดับ Type 1 ไม่เพียงแต่ใช้เวลาชาร์จนานเท่านั้น แต่ยังอาจก่อให้เกิดความเสี่ยงด้านความปลอดภัยหากเกิดข้อผลิดพลาดในระบบไฟบ้าน ดังนั้นเราไม่แนะนำให้ใช้การชาร์จระดับ 1 เว้นแต่ใช้ในกรณีฉุกเฉินเท่านั้น
2. สถานีระดับ Type 2 (ชาร์จเร็ว)
เครื่องชาร์จระดับ 2 คือแท่นชาร์จไฟฟ้าที่สามารถติดตั้งกับผนัง(Wall Charger) สามารถวางบนเสา หรือตั้งบนพื้นได้ สถานีระดับ 2 จะจ่ายไฟกระแสสลับ(AC) ที่มีตัวช่วยเชื่อมต่อกับรถยนต์ไฟฟ้า โดยให้กำลังไฟ 22-33 กิโลโวลต์ ใช้เวลาชาร์จประมาณ 2 ถึง 6 ชั่วโมง สถานีชาร์จระดับ 2 จึงมักถูกติดตั้งในบ้าน คอนโด อาคารสำนักงาน และสถานีชาร์จ EV สาธารณะบางแห่ง ซึ่งถือเป็นเครื่องชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า EV ส่วนใหญ่ในไทย
3. สถานีระดับ Type 3 (ชาร์จด่วน)
สถานีระดับ 3 มีชื่อเรียกอีกอย่างว่า DC โดยจะใช้ไฟฟ้ากระแสตรง(Direct Current) เพื่อชาร์จแบตเตอรี่รถยนต์ โดยเลี่ยงการใช้ไฟฟ้ากระแสสลับ(AC)เช่นเดียวกับที่ใช้โดยสถานีชาร์จระดับ 1 และ 2 ระบบชาร์จด่วนเช่นนี้จึงช่วยให้เครื่องชาร์จระดับ 3 ข้ามตัวแปลงไฟ AC/DC ที่ช้าบนออนบอร์ดรถยนต์ไฟฟ้า ทำให้สถานีระดับ Type 3 ส่งกระแสไฟไปชาร์จยังแบตเตอรี่รถยนต์โดยตรง เครื่องชาร์จแบบสถานีระดับ 3 ถือเป็นทางเลือกที่รวดเร็วและดีที่สุดทำให้ผู้ประกอบการมักเลือกใช้สถานีประเภทนี้เพื่อให้บริการใน สถานีชาร์จไฟรถยนต์สาธารณะ(Ev Station)เป็นหลัก ซึ่งใช้เวลาเพียง 20 – 50 นาทีเท่านั้น สำหรับหนึ่งรอบการชาร์จ
หลักการทำงานของ EV Charger
หากจะอธิบายให้ง่ายที่สุด เครื่องชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า(EV Charger) เมื่อเริ่มการทำงานจะมีหน้าที่ดึงพลังงานไฟฟ้าจากไฟบ้าน(Single phase)หรือแหล่งจ่ายพลังงานใด ๆ เพื่อส่งพลังงานนี้ไปยังแบตเตอรี่รถยนต์ เช่นเดียวกับอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่คุณชาร์จได้โดยเชื่อมต่อกับเต้ารับไฟฟ้ามาตรฐาน เช่น โทรศัพท์มือถือ หรือโน็ตบุคทั่วไป
ตัวแปรสำคัญของระยะเวลาชาร์จ
ความจุแบตเตอรี่
ยิ่งแบตเตอรี่รถยนต์ไฟฟ้ามีขนาดใหญ่เท่าใด เวลาในการชาร์จก็จะนานขึ้นเท่านั้น ความจุของแบตเตอรี่รถยนต์ไฟฟ้ามีหน่วยวัดเป็นกิโลวัตต์ต่อชั่วโมง(kWh) ซึ่งเทียบได้กับลิตรหรือแกลลอนสำหรับรถยนต์ที่ขับเคลื่อนด้วยน้ำมันเชื้อเพลิง โดยแต่ละ kWh จะแสดงถึงอัตราสิ้นเปลืองของเชื้อเพลิงต่อชั่วโมง
ประสิทธิภาพของแบตเตอรี่
กำลังไฟสูงสุดที่รถยนต์ไฟฟ้าสามารถรับได้จะแตกต่างกันไปตามรุ่นแม้จะเป็นยี่ห้อเดียวกัน โดยประสิทธิภาพของแบตเตอรี่จะถูกวัดเป็นกิโลวัตต์(kW) ดังนั้นการชาร์จไฟทั้งแบบกระแสสลับ(AC) และไฟฟ้ากระแสตรง(DC) คือปัจจัยที่มีอิทธิพลอย่างมากต่อระยะเวลาการชาร์จ ตัวอย่างเช่น หากรถยนต์สองคันที่มีแบตเตอรี่ขนาดใกล้เคียงกันที่กำลังชาร์จพร้อมกันที่สถานีชาร์จ DC กำลังสูงสุด หากแต่คันหนึ่งสามารถรับพลังงานแบบกระแสตรง(DC) ได้เพียง 50 กิโลวัตต์ ในขณะที่อีกคันสามารถรองรับไฟกระแสตรง(DC)ได้ถึง 250 กิโลวัตต์ เป็นต้น
กำลังไฟของจุดเครื่องชาร์จ
กำลังส่งออกของแหล่งจ่ายไฟ(Output)ของสถานีชาร์จเป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญในการกำหนดระยะเวลาการชาร์จสำหรับรถยนต์ไฟฟ้า ยิ่งกำลังไฟที่ส่งออกเป็นหน่วยกิโลวัตต์(kW)ของสถานีชาร์จสูงเท่าไร รถยนต์ไฟฟ้าก็สามารถรับพลังงานได้เร็วยิ่งขึ้นเท่านั้น ดังนั้น ทุกครั้งที่คุณกำลังเลือกซื้อ Wall Charger หรือเลือกสถานีชาร์จ EV สาธารณะ ควรสังเกตขนาด Output ทุกครั้งเพื่อประสิทธิภาพการชาร์จไฟที่รวดเร็วที่สุด
เครื่องชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าภายในบ้าน
บ้านเป็นสถานที่ผู้ใช้รถยนต์ไฟฟ้านิยมและควรติดตั้ง EV Charger มากที่สุด เนื่องจากคุณสามารถเริ่มต้นเช้าวันใหม่ด้วยรถยนต์ที่ชาร์จเต็มแล้วได้ทุกวัน ทั้งยังรับประกันว่าจะต้องจ่ายค่าเชื้อเพลิงไฟฟ้าตามอัตราค่าไฟฟ้าของครัวเรือนเสมอ ซึ่งเครื่องชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า(EV Charger) ภายในบ้านมักมีดีไซน์กะทัดรัด อินเทอร์เฟซที่เข้าใจได้ง่ายเป็นมิตรต่อผู้ใช้ และให้การชาร์จที่รวดเร็ว และปลอดภัย Wall Charger จึงเป็นทางเลือกที่คุ้มค่าและสะดวกสบายที่สุด เครื่องชาร์จหลายรุ่นมีระบบที่สามารถเชื่อมต่อกับ Wi-Fi ซึ่งผู้ใช้สามารถควบคุมได้ผ่านแอปพลิเคชั่นโทรศัพท์มือถือ
การติดตั้ง Wall Charger ในตัวบ้าน
ขั้นตอนแรกสำหรับการติดตั้ง EV Charger คือการหาหัวปลั๊กและสถานี Wall Charger ในรุ่นที่รองรับกับรถยนต์ไฟฟ้าของคุณ เช่น สถานีระดับ Type 2 AC (ชาร์จเร็ว) สามารถใช้ได้กับ รถยนต์ไฟฟ้ายี่ห้อ BYD, MG, ORA GOOD CAT, NETA, ChangAn และ Volt เป็นต้น โดยเมื่อได้ EV Charger ที่ตรงรุ่นกับรถยนต์ไฟฟ้าของคุณแล้ว ขั้นตอนต่อไปคือการมองหาจุดติดตั้งที่เหมาะสม ซึ่งไม่ควรอยู่ห่างจากช่องจอดรถยนต์เกิน 5 เมตร และต้องมีการเตรียมมิเตอร์ไฟฟ้าเป็น Single-Phase 30(100)A หรือ 3-Phase 15(45)A ให้เรียบร้อย เพียงเท่านี้การติดตั้งเครื่องชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าภายในบ้านก็เป็นอันเสร็จสิ้น
สถานีชาร์จ EV สาธารณะ
ในไทย มีจุดชาร์จรถไฟฟ้าสารธารณะ หรือ สถานีชาร์จ EV ให้บริการอยู่หลายแห่ง ซึ่งภายในสถานีย่อมมีเครื่องชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า(EV Charger)บริการแก่คุณเช่นกัน โดยเมื่อคุณจอดรถหน้าสถานีชาร์จ EV ในพื้นที่สาธารณะ มีข้อควรพิจารณาอยู่หลายประการ ประการแรก สถานีอาจไม่เสียค่าใช้จ่าย(ฟรี)สำหรับสมาชิกหรือต้องชำระเงิน(เสียเงิน)ซึ่งขึ้นอยู่กับผู้ให้บริการ คล้ายกับการจอดรถในห้างสรรพสินค้า เช่น ที่จอดรถฟรีสำหรับสมาชิก หรือต้องชำระเงินผ่านมิเตอร์จอดรถตามเวลาที่กำหนด ดังนั้น การอ่านประกาศที่ติดไว้ในสถานีจุดชาร์จไฟเป็นสิ่งสำคัญที่คุณจะต้องศึกษาเงื่อนไข ประการที่สอง เลือกจุดชาร์จที่มีอุปกรณ์รองรับกับรถยนต์ของคุณ เนื่องจาก EV Station บางแห่งอาจให้บริการรถยนต์ไฟฟ้าเฉพาะรุ่นเท่านั้น ค้นหาจุดชาร์จรถไฟฟ้าสารธารณะ
